tag:blogger.com,1999:blog-6814651712146464800.post3802420536296989051..comments2023-10-15T07:23:40.582-07:00Comments on EX LIBRIS: Αφιέρωμα στον Νίκο ΣκαλκώταΜάρη Θεοδοσοπούλουhttp://www.blogger.com/profile/11849684640784316315noreply@blogger.comBlogger1125tag:blogger.com,1999:blog-6814651712146464800.post-81088466924647699852010-01-03T06:14:02.200-08:002010-01-03T06:14:02.200-08:00Κατ’ αρχήν Καλή Χρονιά!
Μικρό σχολιασμό του εξαιρε...Κατ’ αρχήν Καλή Χρονιά!<br />Μικρό σχολιασμό του εξαιρετικού αφιερώματος που επιφύλαξαν στον συμπατριώτη τους «τα Νεφούρια» υπό την μπαγκέτα της καθοδήγησης του Ν. Δ. Τριανταφυλόπουλου (που έστω κι αν διατείνεται πως «δεν μπορεί να ξεχωρίσει τον Μπαχ από τον Μότσαρτ» η απόληξις μολαταύτα απέβη λαμπρά). <br />Το έθνος αυτόν τον καιρό δεν μπορεί φυσικά να ασχολείται με επετείους. Τα οικονομικά του βλέπει και δι΄ αυτών ο σκότος και την άβυσσο. Το ίδιο κι «ο περήφανος ελληνικός λαός». Πάντοτε όμως είναι γνωστό πως από το 1949 και εντεύθεν το βλέμμα των «υπεύθυνων Ελλήνων» κοιτάζει με απορία, λύπηση και τύψεις ακέραιες στην τελευταία σειρά των βιολιών της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών εκεί όπου κάποτε σιωπηλός και απρόσιτος έσκυβε στο βιολί –σαν εκτελεστής έργων άλλων- ένα μέγεθος απροσμέτρητο: αυτό του Νίκου Σκαλκώτα…<br />Στέκομαι ιδιαιτέρως στο πολύ εμπεριστατωμένο και πλούσιο πληροφοριών κείμενο του κ. Δ. Ροδάνθη. Δεν έχω σχηματίσει τη γνώμη πως ο Δημήτρης Μητρόπουλος διατηρούσε εχθρική στάση απέναντι στο Σκαλκώτα. Από την σπουδαία αλληλογραφία του με την Καίτη Κατσογιάννη φαίνεται πως εκείνη προσπαθεί απεγνωσμένα να του στείλει παρτιτούρες με έργα Σκαλκώτα. Ο Μητρόπουλος δεν διαφαίνεται πουθενά πως αρνείται να τις παραλάβει η να συμπερολάβει στο ρεπερτόριό του. Βέβαια όλο κι όλο στο ηχογραφημένο υλικό του μαέστρου συμπεριλαμβάνονται μονάχα πέντε από τους «ελληνικούς χορούς» του Ν.Σ. Ας μην ξεχνούμε όμως πως κι ο Δημήτρης Μητρόπουλος ήταν ένας ακόμη «κατατρεγμένος στην πατρίδα» έλληνας. Όταν ορθοπόδησε μετά την ορχήστρα της Φιλαδέλφειας και της Μινεάπολης και διαδέχθηκε τον Αρτούρο Τοσκανίνι στην Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης η πατρίς και πολλοί φυσικά της προσκολλήσεως ζήτησαν την συνδρομή του . Ο Μητρόπουλος επέστρεψε μετά το 1940 -λίγες μετρημένες στα δάκτυλα ενός χεριού -φορές και πάντα αποστασιοποιημένος και ως θριαμβευτής βέβαια. Μοιραία λοιπόν τα απωθημένα και η σωρευμένη πικρία να συμπεριέλαβαν και τον Σκαλκώτα ο οποίος ήταν από τη φύση του λίαν ιδιαίτερος άνθρωπος. Λόγω του χαρακτήρα του ενδεχομένως απομονώθηκε και δεν πρόβαλλε το σημαντικό του έργο όπως θα έκανε οποιοσδήποτε δημιουργός. Ανάλογό του στη λογοτεχνία βέβαια δεν θα έβαζα τον Σκαρίμπα μα τον Φερνάντο Πεσσόα.<br />Για τις συνθήκες θανάτου του αξίζει να αναφερθεί (μονογραφία για τον Σκαλκώτα Χατζηνίκου) πως πέθανε από περιεσφιγμένη κήλη και περιτονίτιδα καθώς δεν θέλησε να παραβιάσει τη σειρά άλλων ασθενών που περίμεναν στο σαλόνι γνωστού χειρουργού και φίλου του από την Γερμανία και γιατί επίσης έφυγε μόλις τέλειωσε το ωράριο του ιατρείου ώστε να μην ενοχλήσει τον φίλο του προκειμένου να επανέλθει την επαύριον. Τις τελευταίες οικονομίες του εξάλλου είχε δώσει λίγο καιρό νωρίτερα σε ιδιωτικό μαιευτήριο της Αθήνας ώστε να γεννηθεί εκεί με ασφάλεια ο γυιός του. Για τον ιδαίτερο χαρακτήρα και την αναβλητικότητά λόγω της τελειομανίας μάλλον Νίκου Σκαλκώτα μαρτυρεί επιστολή συνεργάτη του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου στον οποίο ανατίθεται να διαλευκάνει το λόγο της αργοπορίας του συνθέτη στο θέμα μεταγραφής με ακρόαση από γραμμόφωνο σε παρτιτούρα ελληνικών σκοπών (οι οποίοι αποτέλεσαν μάλλον και το έναυσμα –υλικό για τους «36 ελληνικούς χορούς») και οποίος απελπισμένος γράφει στην Μέλπω Μερλιέ πως «ετούτος εδώ είναι χαμένη περίπτωση , ο ίδιος άφαντος, δεν μου άνοιγε, βρήκα το πατέρα του και μου είπε το και …το… και διόλου δεν έχει προχωρήσει την εργασία για την οποία έχει πληρωθεί». Αδυνατώ να καταλάβω πως ο λόγιος αυτός μουσικός (της avant gard για την εποχή του) θα μπορούσε να συγκριθεί με «ναϊφ» μεγέθη όπως ο Θεόφιλος και πως θα μπορούσε να προκύψει συνεργασία με …την Σωτηρία Μπέλλου. Ατυχής αυτή η στιγμή -εν μέσω άλλων εξαιρετικών- του κ. Ροδάνθη.Νώντας Τσίγκαςhttps://www.blogger.com/profile/08782052038037145679noreply@blogger.com