Άλλος αντ’ άλλου

Η φω­το­γρα­φία, μα­ζί με τη λε­ζά­ντα της, δη­μο­σιεύ­τη­κε στον τό­μο «Εμφύ­λιος Πό­λε­μος. 60 χρό­νια α­πό τη λή­ξη του», που ε­ξέ­δω­σε ε­πε­τεια­κά η ε­φη­με­ρί­δα «Ελευ­θε­ρο­τυ­πία» (29/8/09). Μα­ζί με άλ­λες, ει­κο­νο­γρα­φού­σε ε­κτε­νές κεί­με­νο του Βα­σί­λη Κα­λα­μα­ρά, με τίτ­λο «Με­λά­νι α­πό αί­μα. Δια­νοού­με­νοι και λο­γο­τέ­χνες α­πέ­να­ντι στον Εμφύ­λιο». Στις 28 Σε­πτεμ­βρίου δη­μο­σιεύ­τη­κε στην ε­φη­με­ρί­δα μια μάλ­λον θυ­μω­μέ­νη ε­πι­στο­λή του Ακα­δη­μαϊκού Θα­νά­ση Βαλ­τι­νού, στην ο­ποία ε­πι­ση­μαί­νο­νται “λα­θρο­χει­ρίες“ του συ­ντά­κτη. Σχε­τι­κά με τη φω­το­γρα­φία πα­ρα­τη­ρεί: «Αλλά οι λα­θρο­χει­ρίες δεν στα­μα­τούν ε­δώ. Το άρ­θρο συ­νο­δεύουν πολ­λές φω­το­γρα­φίες συγ­γρα­φέων κυ­ρίως, για τους ο­ποίους γί­νε­ται κά­ποια μνεία σ’ αυ­τό. Ανά­με­σά τους και χω­ρίς κα­νέ­να λό­γο, υ­πάρ­χει πορ­τρέ­το του γνω­στού Ιτα­λού με­λε­τη­τή της νε­ο­ελ­λη­νι­κής λο­γο­τε­χνίας Μά­ριο Βί­τι. Χω­ρίς κα­νέ­να λό­γο;»
Στη συ­νέ­χεια, α­ντι­γρά­φει τη λε­ζά­ντα και πα­ρα­θέ­τει το α­πό­σπα­σμα α­πό την «Ιστο­ρία της Νε­ο­ελ­λη­νι­κής Λο­γο­τε­χνίας» του Βίτ­τι, ό­που γί­νε­ται α­να­φο­ρά στο ε­πί­μα­χο βι­βλίο του, το «Ορθο­κω­στά». Για να κα­τα­λή­ξει με το ε­ρώ­τη­μα κα­τά πό­σο αυ­τές οι “λα­θρο­χει­ρίες” “ο­φεί­λο­νται σε α­να­γνω­στι­κή-α­ντι­λη­πτι­κή α­νε­πάρ­κεια του συ­ντά­κτη ή πρό­κει­ται για μια ε­σκεμ­μέ­νη δια­στρέ­βλω­ση”.
Η α­γα­νά­κτη­ση φαί­νε­ται πως θο­λώ­νει και το θρυ­λού­με­νο ως διαυ­γές πνεύ­μα ε­νός Ακα­δη­μαϊκού. Και μά­λι­στα, σε τέ­τοιο βαθ­μό ώ­στε να μην α­να­γνω­ρί­ζει την ό­μορ­φη κο­ψιά του Οδυσ­σέα Ελύ­τη. Πά­ντως, για την ι­στο­ρία, ε­κεί­νο το πρωι­νό, στο Πα­ρί­σι του 1951, ο Βίτ­τι βρι­σκό­ταν πί­σω α­πό το φω­το­γρα­φι­κό φα­κό και ό­χι αυ­τά­ρε­σκα έ­μπρο­σθέν του. Μά­λι­στα, την α­κρι­βή ταυ­τό­τη­τα της φω­το­γρα­φίας ο Βίτ­τι τη συ­μπλη­ρώ­νει στο φω­το­γρα­φι­κό του λεύ­κω­μα («Γρα­φείο με θέα. Φω­το­γρα­φίες 1948-1981») με το ε­πε­ξη­γη­μα­τι­κό λο­γο­παί­γνιο: «Τον έ­στη­σα για να τον φω­το­γρα­φί­σω δί­πλα στον κλο­σάρ χά­ριν του “Ελύ­της/α­λή­της”.»
Ανα­δη­μο­σιεύου­με την φω­το­γρα­φία, ό­χι μό­νο προς α­πο­κα­τά­στα­ση του ει­κο­νι­ζό­με­νου προ­σώ­που και του φω­το­γρά­φου, αλ­λά και ε­πε­τεια­κά. Υπεν­θυ­μί­ζου­με, λοι­πόν, ό­τι στις 18 Οκτω­βρίου συ­μπλη­ρώ­νο­νται δυο δε­κα­ε­τίες α­πό την α­να­κοί­νω­ση της α­πο­νο­μής του βρα­βείου Νό­μπελ στον Ελύ­τη. Άντε μή­πως και τρι­τώ­σει, αλ­λά στην πε­ζο­γρα­φία αυ­τή τη φο­ρά, χω­ρίς ε­μπά­θειες και με κα­θα­ρό­τη­τα πνεύ­μα­τος.

Π. Κ.